پیدایش صنایع دستی ایران

 

 

1- چگونگی پیدایش صنایع دستی

 

در حدود 8000 سال قبل که به عصر «نوسنگی» معروف است، مردمی در منطقه وسیعی در آسیای جنوب غربی زندگی می کردند که برای نخستین بار در گروههای کوچک جمع آمده، در یک مکان ساکن شدند و اولین دهکده ها را به وجود آوردند. آثار به دست آمده از دوران پارینه سنگی، میان سنگی و نوسنگی، گواه بر فعالیت انسان در ساخت ابزار و وسایل سنگی است. ابزارهایی چون تیغه های دندانه دار و به شکلهای مختلف هندسی در مکانهایی مانند بیستون و غارهای هوتو و کمربند به دست آمده است. انسانی که یاد گرفته بود با کاشتن دانه های خوراکی مقدار بیشتری از آن را به دست آورد، ناگزیر بود آن را در جایی ذخیره کند. او ظرفهایی را می خواست که در برابر گرما و رطوبت هوا مقاومت داشته باشد و غلات، در آن فاسد نشود. از این رو انسان دوران نوسنگی با الهام از همان شکلهای طبیعی و با آمیختن آب و خاک، اولین ظرفهای سفالی را ساخت.

 

 

 

2- صنایع دستی را تعریف کنید؟

 

صنایع دستی که هم می تواند، حالت کارگاهی و هم حالت خانگی داشته باشد، همانند صنایع کوچک قابلیت استقرار در شهر و روستا را دارد، بدون نیاز به فن آوری پیشرفته، بیشتر متکی به تخصصهای بومی و سنتی است و قسمت اعظم مواد اولیه مصرفی آن در داخل کشور قابل تهیه می باشد. افزون بر این، صنایع دستی هر دو ویژگی مصرفی و هنری را داشته، برخوردار از بینش، ذوق، اندیشه و فرهنگ تولید کننده نیز هست و در مجموع آن را یک «هنر- صنعت نامیده اند».

 

 

 

3- صنایع سنگین را تعریف کنید؟

 

صنایع سنگین زمینه ساز توسعه اقتصادی هر کشور است و از آن به عنوان «صنایع مادر» نیز یاد می شود؛ نیازمند سرمایه گذاری بسیار زیاد، ماشین آلات و تجهیزات عمده نیروی انسانی و برخوردار از تخصصهای فنی می باشد.

 

 

4- صنایع سبک را تعریف کنید؟

 

صنایع سبک در مقایسه با صنایع سنگین، نیازمند تجهیزات و به همان نسبت سرمایه کمتر و نیروی انسانی با تخصصهای نسبتاً پایین است. لازمه استقرار آن، بهره گیری از ماشین آلات خودکار و نیمه خودکار است.

 

 

5- ویژگیهای صنایع دستی ایران

 

1. صنایع دستی ایران محملی برای میراث فرهنگی و هنری این مرز و بوم است که ریشه در اعتقادات مذهبی و باورهای قومی و نیز قوه ابتکار و خلاقیت استادکاران ایرانی دارد.

 

2. امکان تأمین قسمت عمده مواد اولیه مصرفی از منابع داخلی؛

 

3. همانند و شبیه نبودن این فرآورده های تولید به یکدیگر؛

 

4. انجام قسمتی از مراحل اساسی تولید به وسیله دست و ابزار و وسایل دستی؛

 

5. خود مصرفی بودن بخش عمده تولید و برآورده ساختن نیازهای داخلی؛

 

 

6- ویژگیهای صنایع دستی را از نظر اقتصادی

 

1. سهولت ایجاد مراکز تولید؛

 

2. بی نیازی به سرمایه های کلان؛

 

3. اشتغال زا بودن این «هنر - صنعت»؛

 

4. وجود ارزش افزوده بالا؛

 

5. جنبه های کاربردی و تزئینی؛

 

6. داشتن زمینه ای مناسب برای جلب جهانگرد و صادرات؛

 

 

 

7- طبقه بندی صنایع دستی ایران

 

1. طراحی سنتی و نگارگری

 

6. هنرهای مرتبط با فلز

 

11. رودوزی ها و بافتنی ها

 

2. سفالگری و سرامیک سازی

 

7. هنرهای مرتبط با چوب

 

12. سنگ تراشی و حکاکی روی سنگ

 

3. بافته های داری

 

8. رنگرزی و چاپ سنتی

 

13. حصیر بافی

 

4. نساجی سنتی

 

9. صحافی و جلد سازی سنتی

 

14. فرآورده های پوست و چرم

 

5. شیشه گری

 

10. آثار لاکی و روغنی

 

15. سایر صنایع دستی

قالی

قالی چیست

 

 قالی نوعی گستردنی بافته شده از الیاف، پشم و در بعضی موارد ابریشم است که معمولاً برای پوشش زمین بکار می‌رود. از آنجا که قالی و فرش همیشه نقوشی زیبا بر خود داشته‌اند، امروزه به جنبه‌ٔ تزئینی آن نیز توجه می‌شود.

پیشینهٔ واژه‌های مربوط به گستردنی‌ها

 

در زبان پهلوی از واژه‌های مختلفی برای اشاره به انواع گستردنیها استفاده می‌شد: برای قالی نفیس از بَت یا بوپ برای نمد و فرش از نمت استفاده می‌شود و برای فرش و بستر از ویستَرْگ که خود از ویستردن می‌آید که در فارسی به صورت گستردن شده‌است.

 

اما واژهٔ قالی از نام شهری به نام قالین در ارمنستان گرفته شده‌است. این واژه با معنی جدید از طریق ترکی وارد فارسی شده‌است.

معنای "بوب" در لغتنامه دهخدا چنین آمده است:

 

    فرش و بساط خانه ... فرشی که آن را انبوب نیز گویند ... در ارمنی، بوب و پهلوی، بوپ. در تاریخ طبری از ابوجعفر محمد بن جریر طبری (حدود ۲۶۶ - ۳۱۰) و ترجمه و تالیف ابو علی محمد بلعمی (۳۲۵) واژه "بساط" مترادف فرش آمده است و آنجا که از "فرش بهارستان" سخن می‌رود که در حملهٔ اعراب به ایران از کاخ تیسفون بدست آمده است در معجم البلدان از یاقوت حموی (اوایل سده هفتم هجری قمری) چنین می‌‌آید: "بساطی یافتند از دیبا، شصت ارش اندر شصت ارش". در نُزهَة القُلوب حمدالله مستوفی (۷۵۰) از قول ابوعون صاحب کتاب الذیج چنین آمده است: "در قالی‌قلا فرشی بافته می‌‌شود که آن را قالی نامند و قالی نسبت اختصاری است به شهر قالی‌قلا و قالی‌قلا شهری است در ارمنستان کبیر ... از عهد انوشیروان، هنوز ارمنستان بدست ایرانیان بود تا اسلام آمد ..."ارمینیاغس" یکی از مردم ارمنستان زمام حکومت ... را در دست گرفت. پس از وی زنی به حکومت رسید بنام " قالی " و شهری ساخت و آن را "قالی‌قاله" نامید که به معنای احسان است.»

زیلو بافی هنری در شهر یزد

زیلو بافی هنری در شهر یزد

 

در استان یزد به دلیل موقعیت خاص آب و هوایی و وضعیت اقتصادی، مردم به صنایع دستی روی می آورند. صنایع دستی یزد از زمانهای قدیم تا به امروز مورد توجه هنرمندان و هنرشناسان بوده است. از این میان زیلو از صنایع دستی معروف استان یزد می باشد که قدمت آن به دوره پیش از اسلام می رسد که در میان اعراب وجود داشته است.

 زیلو یکی از قدیمی ترین محصولات دستباف می باشد و از آن به عنوان فرشی کم بها که از نخ بافته شده و در تابستان ایجاد خنکی می کند استفاده می شود. خاستگاه هنر زیلو بافی دراستان یزد محلی به نام بشنیغان در میبد بوده که از این محل به جاهای دیگر رواج یافته است. به دلیل شباهت زیاد زیلو به حصیر، در نقش و بافت، می توان احتمال داد که زیلوبافی مرحله تکمیل یافته حصیربافی است و بافندگان آن از این صنعت الهام گرفته اند.

 زیلو به علت اینکه تار و پود پنبه ای دارد از گزند شن های روان کویر مصون می ماند در حالیکه قالیهای رنگارنگ پشمی در برابر توفان شن تاب مقاومت نخواهند داشت. در زیلو بافی به علت کاربرد پنبه به عنوان عنصر اولیه بدون پرز در بافت، سلامتی بافنده و مصرف کننده را به مخاطره نخواهد افکند در صورتی که پشم در قالی بافی سبب بروز بیماریهایی در دستگاه تنفسی خواهد شد.

زیلو بر خلاف بسیاری از فرشها و زیراندازها، فاقد تنوع رنگی است. معمولاً زیلو های خانگی نسبت به زیلو های مساجد از تنوع رنگ بیشتری برخوردار هستند و در رنگهای آبی، سفید، سبز، نارنجی، آبی و گلی بافته می شوند.

 

علت اینکه اکثر مساجد و زیارتگاه های ایران و حتی خارج از ایران مانند کربلا، نجف، سامرا و … با زیلو مفروش می شوند همان سادگی و بی پیرایگی است که مختص خانه خداست و آرامشی است که رنگ آبی زیلوها به انسان می دهد. در این راستا سید رکن الدین محمد پدر میر شمس الدین که از سادات و رجال نامی یزد بود، مدتی در رونق زیلوبافی میبد نقش مهمی ایفا کرده است وباعث رونق بخشیدن به صنایع دستی یزد شده است.

 

وی در زمان حیاط خود به جز موقوفات بسیار و تاسیس بنای اصلی مسجد جامع کنونی، پنج مسجد بزرگ در یزد بنا نهاد که بی تردید برای تامین فرش این مساجد خود یکی از خریداران عمده زیلوی میبد بوده است. یکی از نقش های زیلو نیز رکن الدینی نام دارد که به احتمال زیاد از وی به یادگار مانده است.

 

رنگ هایی که در زیلو استفاده می شود همگی از گیاهان کویری تهیه می شود. ماده اولیه ساخت این رنگها عموماً گیاه روناس برای ایجاد رنگ قرمز، نیل برای ایجاد رنگ آبی و پوست گردو برای ایجاد رنگ قهوه ای روشن می باشد. علت اصلی استفاده کردن از رنگهای گیاهی در زیلو ثابت ماندن رنگ زیلو به هنگام شستشو و مقاومت در برابر اشعه خورشید می باشد.

 

به طور کلی زیلوها از نظر کاربرد و رنگ به سه دسته تقسیم می شوند :

1 – زیلوهایی که با رنگ آبی و سفید بافته می شود و مختص مساجد و اماکن متبرکه می باشد.

 

2 – زیلوهای جوهری که با رنگ آبی و گلی بافته می شود و برای مصارف خانگی به کار می رود. این زیلو ها نسبتاً ارزان قیمت می باشد.

 

3 – زیلوهای نفتال که با رنگ سبز و گلی بافته می شود و مرغوبترین نوع زیلو است.

در زیلو دو نقش وجود دارد؛ نقش حاشیه که در اصطلاح دج گفته می شود و نقش کار یا زمینه. نقش حاشیه عموماً ثابت و یکنواخت است و از نقوش گوناگونی تشکیل می شود. اما نقش زمینه بسته به ذوق بافنده یا مکان مورد استفاده تغییر می کند.

 

سوغات و صنایع دستی اصفهان

 

سوغات و صنایع دستی اصفهان

 

پیش تر در مطلب سوغات اصفهان | خوشمزه هایی از دیار نصف جهان، راهی اصفهان شدیم و برایتان از سوغاتی های خوشمزه ی این دیار سخن گفتیم. طعم گز و پولکی و شیرینی های لذیذی را چشیدیم و خاطره ای شیرین را برای خود رقم زدیم. هرچند که این خوراکی های خوشمزه، یادگاری های شیرینی از سفر به دیار نصف جهان هستند اما صنایع دستی، سوغاتی های ماندگارتری هستند که نقش و نگار و رنگ و لعابشان را از جان و دل هنرمندان و از عشق جاری در دست هایشان گرفته اند.

 

صنایع دستی اصفهان حاصل ذوق و هنر استادکاران را به نمایش می گذارد و خاطره ای ماندگار از سفر را برایتان رقم می زند. هر بار که چشمتان به یکی از این صنایع دستی بیفتد، بی درنگ روزهای شیرینی که در سفر گذرانده اید در ذهنتان زنده می شوند و لحظه لحظه اش از جلوی چشمانتان عبور می کند.

 

صنایع دستی هر دیار نماد هویت و فرهنگی دیرینه است و ارزش بسیاری دارد. پس اگر می خواهید در سفر به اصفهان، یک یادگاری ماندنی برای خود و عزیزانتان تهیه کنید راه بازار را در پیش بگیرید و از میان صنایع دستی رنگارنگ یکی را انتخاب کرده و خریداری کنید.

 

با هم قدم به دنیای صنایع دستی اصفهان می گذاریم...

 

با کارناوال همراه باشید...

۱- خاتم کاری

 

خاتم کاری یکی از هنرهای اصیل و قدیمی می باشد که همواره در میان ایرانیان جایگاه خاصی داشته است. در این هنر سطح اشیای گوناگون با مثلث های کوچکی آراسته می شود. این مثلث ها طرح های گوناگونی دارند و همواره به صورت اشکال منظم هندسی طراحی می گردند. در کار خاتم نقش های هندسی از مثلث های سه پهلو (متساوی الاضلاع) تشکیل شده است که از عاج، استخوان، چوب و مفتول برنج ساخته می شوند. این اشکال و نقش ها با ضخامت دو میلی متر در سطح خارجی یا سطح داخلی و خارجی اشیای مختلف چسبانده می شوند تا محصول آماده ی ارائه گردد.

 

هنرمندان اصفهانی یکی از پیشروان حرفه ی خاتم کاری هستند و در بازار اصفهان انواع مختلفی از آن را در شکل های گوناگون می توانید ببینید و خریداری کنید.

صنایع دستی اصفهان

۲- مینا کاری

 

میناکاری یا میناسازی هنری پنج هزارساله در ایران است که برای آراستن زیورآلات، اشیای تزئینی، درها و پنجره ها و ظروف از آن استفاده می شود. امروزه از این هنر بیشتر برای تزئین مس استفاده می کنند اما بر روی طلا و نقره نیز قابل انجام می باشد. از ترکیب اکسیدهای فلزات و چند گونه نمک در مجاورت حرارت ۷۵۰ تا ۸۵۰ درجه سانتی گراد، مینا شکل می گیرد و رنگ‌ها در طول زمان و بر اساس دما به وجود می‌آیند. محصولات این هنر در بسیاری از نقاط ایران تولید می شوند اما اصفهان کانون تولید میناکاری ایران به شمار می رود و  استادان برجسته‌ای در این زمینه در خود جای داده است.

صنایع دستی اصفهان

صنایع دستی اصفهان

۳- مسگری

 

مسگری یکی از صنایع دستی کهن ایران است که پیشینه ی آن حداقل به ۵۰۰۰ سال پیش می رسد و در طی آن ادوات مسی تولید می شود. اشیا و ظروف مسی دست ساز از زمانهای دور در میان وسایل ایرانیان وجود داشته است. امروزه نیز بسیاری تمایل دارند غذای خود را در این ظروف طبخ کنند و یا اشیای مسی را برای تزئین محل زندگی خود به کار ببرند. مسگری در بسیاری از نقاط ایران رواج دارد و اصفهان از جمله مراکز عمده این هنر است.

مسگری اصفهان

۴- قلم زنی

 

یکی از پر رونق ترین رشته های صنایع دستی اصفهان قلم زنی است که محصولات نقره ای، مسی و برنجی  را با نقوش خاصی می آراید. هنرمندان با ابزاری خاص و وارد کردن ضربات بر روی سطوح مختلف نقش گل و مرغ‌، اشعار زیبای فارسی و یا آیات و احادیث را حک می کنند تا زیبایی محصولات خود را به رخ بینندگان بکشند.

صنایع دستی اصفهان

صنایع دستی اصفهان

۵- پارچه های سنتی اصفهان

 

در میان محصولاتی که در بازار به فروش می رسند محال است که چشمتان به پارچه های زیبا نیفتد. پارچه هایی که دو نوع آن بیشتر در اصفهان یافت می شود:

۵-۱- پارچه های قلمکار

 

قلمکارسازی سابقه ای دیرینه در ایران دارد و دوره ی پررونق آن از دوره ی صفویه آغاز شد و تا عصر قاجار ادامه یافت. این هنر شامل چاپ یا نقش زدن روی پارچه است که به چیت سازی نیز شهرت دارد. در این هنر با ابزاری خاص نقوشی همچون مناظر تاریخی، جانوران اهلی و وحشی، مینیاتور، شکارگاه­های صنعتی، رامشگران و نوازندگان، گل و بوته و اسلیمی، تصاویرشعرا، زنجیره، کتیبه، زورخانه و ورزشگاه­ ها، داستان­های کهن ادبیات فارسی، تصاویر عشاق ایرانی، کتیبه­ های مزین به اشعار به ویژه اشعار محتشم کاشانی، موضوعات و وقایع تاریخی، داستان­ های حماسی عاشورا را بر پارچه نقش می کنند. آنچه امروز در اصفهان به عنوان پارچه های قلمکار به فروش می رسد نقوشی از بته جقه را شامل می شود و کاربردهای مختلفی دارد.

صنایع دستی اصفهان

صنایع دستی اصفهان

۵-۲- پارچه های زرباف

 

زرباف، زَربَفْت یا زَری بافی یکی از رشته‌های صنایع دستی است که در نتیجه ی آن پارچه ای خاص تولید می شود. زرباف، پارچه‌ای ظریف و گران بهاست که تار آن از ابریشم خالص و پودهای آن ابریشم رنگی است. در این میان یکی از پودها باید از نخ گلابتون باشد که به صورت نقره ای و طلایی وجود دارد.

 

زرباف را  نفیس‌ترین و افسانه‌ای ترین پارچه ی ایرانی می دانند که در روزگار رونق و رواج خود شهرتی جهانی داشته است.

صنایع دستی اصفهان

۶- فیروزه کوبی

 

فیروزه کوبی نام یکی از هنرهای رایج در اصفهان می باشد که هنرمندان معدودی به خلق آثار در آن مشغولند. استادکاران به وسیله ی این هنر جواهرات و ظروفی مانند بشقاب، لیوان، گلاب پاش و .... را با سنگ فیروزه آراسته می کنند. در این هنر قطعه‌های کوچک سنگ فیروزه به حالت موزاییکی بر سطح ظرف‌ها، زیورآلات و اشیای تزئینی می نشانند. این کار بر روی سطوح مسی، برنجی، نقره، ورشویی و یا برنزی انجام می گیرد.

صنایع دستی اصفهان

صنایع دستی اصفهان

۷- منبت کاری

 

در هنر منبت کاری طرح های خاصی به صورت نقش برجسته روی زمینه کار حک می شوند. این هنر بیشتر به صورت کنده کاری روی چوب انجام می گیرد و به صورت تابلو و اشیای تزئینی در بازار وجود دارد.

صنایع دستی اصفهان

۸- معرق کاری

 

معرق کاری هنر ایجاد نقش بر روی چوب است که از دوربری و تلفیق چوب های رنگی و مصالح دیگر مثل فیبر، خاتم، فلز و صدف بر روی زمینهای از چوب یا رنگ پلی استر انجام می شود.

 

سابقه ی هنر معرق کاری به قرن ششم هجری و دوره سلجوقی باز می گردد. این هنر در آغاز برای تزیین سطح میز، بوفه و در به کار گرفته شد و تنها نقشهای اسلیمی با ۵ رنگ چوب آبنوس، فوفل، گلابی، سنجد و توت مورد استفاده قرار گرفت. امروزه این هنر هنوز هم مورد توجه بسیاری از علاقه مندان است و استادکاران نیز به تولید محصولات آن اشتغال دارند.

صنایع دستی اصفهان

۹- طلا سازی

 

در بازار اصفهان چشمتان به طلا فروشی هایی خواهد افتاد که زیورآلاتی بسیار زیبا و چشم نواز را به نمایش گذاشته اند. طلاسازی یکی از هنر های مهم شهر اصفهان به شمار می رود و چندین کارگاه در این زمینه فعالیت می کنند. صنعت دیگری نیز وجود دارد که وابسته به طلا است و طلاکوبی روی فولاد نام دارد.

صنایع دستی اصفهان

۱۰- نقره و ملیله کاری

 

زیورآلات نقره نیز در اصفهان طرفداران خاص خود را دارند. در این میان هنر ملیله کاری با نقره نیز رواج بسیار دارد. این هنر محصول کار با مفتول های طلا ، نقره و مسی است که با صرف وقت و دقت فوق العاده به صورتی کاملا هنرمندانه بر روی قالب محصول مورد نظر به صورت طرح های سنتی و طرح‌های اسلیمی در هم تنیده می شوند و به شکل ظروف و یا اشیای تزیینی در می آیند.

صنایع دستی اصفهان

صنایع دستی اصفهان

۱۱- نگارگری

 

نگارگری نوعی نقاشی باستانی و  ایرانی_اسلامی است که یکی از هنرهای کمتر شناخته شده ی ایرانی به شمار می رود. این هنر که در آثاری از دوره‌های مختلف تاریخ اسلامی ایران  دیده می شود امروزه در اصفهان نیز رواج دارد و هنرمندانی را به خود مشغول کرده است.

صنایع دستی اصفهان

۱۲- مینیاتور

 

مینیاتور به نوعی نقاشی گفته می شود که از دیرباز در کشورمان وجود داشته است. این نوع نقاشی می توانید به صورت تابلو های تزیینی به فروش برسد و یا در معماری برای آراستن دیوارها از آن استفاده می شود.

صنایع دستی اصفهان

۱۳- گیوه بافی و گیوه دوزی

 

گیوه یکی از پاپوش های سنتی و قدیمی ایران می باشد که جایگاه پر رونق خود را از دست داده است. این پاپوش دوام زیادی دارد و به دلیل جنس خاص، باعث عبور جریان هوا م شود و به سلامت پا نیز کمک می کند. برای آنکه گیوه آماده شود ابتدا باید رویه ی آن را ببافند و سپس این رویه را به کفه ای چرمی بدوزند. در اصفهان هنوز هم برخی افراد به تولید این پاپوش مشغول هستند.

صنایع دستی اصفهان

۱۴- قلمدان سازی

 

قلمدان، جعبه ای از جنس چوب، مقوا یا پاپیه ماشه است که برای نگهداری قلم‌های مخصوص خوشنویسی و  ابزار کتابت کاربرد دارد. روی قلمدان با نقش‌های گوناگون از نقوش گیاهی و هندس و اشکال آدمیان، پرندگان و یا جانوران مزین می شود و به عنوان یکی از صایع دستی مهم ایران به شمار می رود. در اصفهان ساخت قلمدان یا قلمدان سازی یکی از هنرها و صنایع پر رونق است که بسیاری را به شوی خود می کشاند.

صنایع دستی اصفهان

صنایع دستی اصفهان

۱۵- خوشنویسی

 

در میان هنر های کم نظیر اصفهان، خوشنویسی نیز به چشم می خورد. آثار این هنر معمولا در قاب های زیبایی قرار می گیرند تا شما آنها را تهیه و به عزیزانتان هدیه کنید و یا خانه هایتان را با آنها زینت ببخشید.

صنایع دستی اصفهان

۱۶- صحافی

 

اگر در میان وسایلتان، کتابی قدیمی است که بسیار دوستش دارید و نگران از بین رفتن آن هستید در سفر به اصفهان به صحافی های این شهر مراجعه کنید تا کتابتان را به بهتری شکل صحافی کنند و تحویلتان دهند. صحافی یکی از صنایع بسیار قدیمی در اصفهان است که هنوز جایگاه خودش را در میان مردم دارد.

۱۷- عبابافی

 

عبابافی از صنایع دستی رایج در شهرستان نائین استان اصفهان به شمار می رود که از قدمت بسیاری برخوردار است. عباهای این شهرستان به رنگ های سرخ و خرمایی و با استفاده از پشم و کرک بافته می‌شوند.

صنایع دستی اصفهان

۱۸- سفال و سرامیک سازی

 

سفال و سرامیک سازی در شهر اصفهان و نیز در شهرهای نطنز و شهرضا دیده می شود. شهرضا از مراکز مهم سفال سازی ایران به شمار می رود و محصولات آن خریداران بسیاری را به سوی خود می کشاند. نقش گل و بوته و ماهی در سفال های این شهر به چشم می خورند و برای رنگ کردن لعاب نیز از اکسیدهای فلزات آهن، مس و منگنز و کبالت استفاده می گردد. تولید سفال ، سرامیک و کاشی  در جای جای کشور به شیوه‌های گوناگون از جمله بهره‌گیری از چرخ سفالگری صورت می گیرد.

صنایع دستی اصفهان

۱۹- قالی بافی

 

اصفهان در دوره ی حکومت صفویان یکی از مراکز عمده قالیبافی محسوب می شد و تعداد زیادی کارگاه در آن وجود داشت. مهم ترین تولیدات قالی بافی این کارگاه ها قالی زربفت بود که از صنایع دستی مشهور آن زمان به شمار می رفت. در جریان حمله ی افغان ها تعداد بسیاری از هنرمندان و صنعتگران شغل خود را از دست دادند اما با گذشت زمان و در زمان قاجاریه قالی بافی اصفهان جانی تازه گرفت. امروزه شهر میمه یکی از مراکز مهم تولید قالی دستباف در استان اصفهان می باشد.

صنایع دستی اصفهان

۲۰- گلابتون سازی

 

هنر گلابتون سازی، تولید نوعی نخ از ترکیب طلا، نقره و ابریشم است که در رودوزی های سنتی، بافت پارچه های ابریشمی و زرباف، تهیه ی قالی ها و گیم های گرانقیمت و تولید یراق مورد استفاده قرار می گیرد. این نخ در مرکز از جنس ابریشم می باشد و توسط یک نوار باریک از جنس طلا و نقره با روکش طلا به صورت مارپیچ وار و بسیار منظم روکش می شود.

 

 

صنایع دستی اصفهان

۲۱- رودوزی های سنتی

 

سکمه دوزی، قلاب دوزی، گلابتون دوزی، پولک دوزی و..... از جمله رودوزی های سنتی هستند که به وسیله ی آنها منسوجات را آراسته می کنند تا رنگی متفاوت پیدا کنند. این هنرها در قالب تابلوهای تزیینی، رومیزی، لباس و ... در بازار وجود دارند.

صنایع دستی اصفهان

۲۲- پوستین دوزی

 

 پوستین یا لباس خز به پوششی زمستانی اطلاق می گردد که تمام یا قسمت عمده‌ای از آن مستقیما از پوست حیوانات پشم دار تهیه شده باشد. در ایران افرادی به پوستین دوزی و نقش اندازی روی آن اشتغال دارند و به تولید انواع سجاده، پادری، دایره های کفشی، دستکش و ... می پردازند.

 

برای این کار ابتدا پوست تازه گوسفندان پرپشم را به دباغخانه می برند و پس از آماده سازی مانند خیاط ها آنها را برش داده و به هم می دوزند تا محصول مورد نظر آماده شود.

 

 

۲۳- قفل سازی

 

در برخی نقاط اصفهان قفل سازی نیز انجام می شود. این صنعت ریشه در تاریخ ایران دارد و در همه ی ادوار تاریخی نشانی از آن دیده می شود. ایجاد نقوش بر روی قفل ها برای بخشیدن جلوه ای تازه به آنها نیز در این صنعت رایج می باشد.

۲۴- نمدمالی

 

نَمَد نوعی زیرانداز تولید شده از پشم است که در بسیاری از نقاط ایران و در اصفهان رواج دارد. برای تهیه ی این زیرانداز عمل بافتن صورت نمی گیرد بلکه با ایجاد فشار و رطوبت و حرارت، موجب درهم‌ رفتن الیاف پشمی می‌شوند. نمد از قالی ارزانتر است اما برای تولید هر دوی آن در یک اندازه، به مقدار مساوی از پشم استفاده می گردد.